O CUKRZE BEZ SŁODZENIA:
Jak obniżyć skutecznie poziom cukru we krwi?
W kwestii cukru nie warto podsuwać lukrowanych porad, bo mogą one przynieść więcej szkody niż pożytku. Temat jest zbyt poważny, a za jego lekceważenie nasz organizm może słono zapłacić. Co zatem zrobić, gdy poziom cukru we krwi jest daleki od normy – zbyt wysoki lub za niski?
Gdy poziom glukozy jest zbyt wysoki, pomoże go obniżyć insulina. Dla osób z cukrzycą zbyt wysoki poziom cukru we krwi jest oznaką, że mogą potrzebować syntetycznej insuliny. W mniej groźnych sytuacjach już sama aktywność fizyczna może pomóc obniżyć ten poziom.
Kiedy poziom glukozy spada poniżej 70 mg/dl, jest uważany za zbyt niski. Ten stan również znany jako hipoglikemia, może nieść ze sobą niebezpieczne konsekwencje. Hipoglikemia może wystąpić, gdy cukrzyk pomija leki. Może również wystąpić, gdy jemy mniej niż zwykle i nadmiernie ćwiczymy. Zanim zajmiemy się bardziej szczegółowo tym tematem i próbami wyrównania poziomu cukru – wyrównajmy najpierw poziom wiedzy i odpowiedzmy sobie na pytanie, co to w ogóle jest glukoza?
Czym jest glukoza?
Możesz ją znać pod inną nazwą: „cukier we krwi”. Glukoza jest kluczem do utrzymania narządów wewnętrznych i układów w pełnej sprawności. Kiedy jej poziom jest optymalny, pozostaje to zazwyczaj przez nas niezauważone. Ale kiedy odejdziemy od prawidłowych wyników, zostaje zakłócone normalne funkcjonowanie naszego organizmu.
Glukoza to najprostszy z węglowodanów, monosacharyd. Wraz z tłuszczem jest jednym z preferowanych przez organizm źródeł energii w postaci węglowodanów. Pozyskujemy glukozę z chleba, owoców, warzyw i produktów mlecznych. Potrzebujemy takiego jedzenia, by dostarczyć ciału energii niezbędnej do życia. Jak wspomnieliśmy, dla zdrowego funkcjonowania kluczowe są poziomy cukru we krwi.
Jakie wartości glukozy są prawidłowe – jak rozpoznać cukrzycę?
Utrzymanie normalnego poziomu glukozy jest ważnym elementem zdrowego funkcjonowania organizmu. Osoby chore na cukrzycę muszą zwracać szczególną uwagę na poziom glukozy. Przed jedzeniem zdrowe widełki to 90-130 miligramów na decylitr (mg/dl). Po godzinie lub dwóch ta wartość powinna wynosić mniej niż 180 mg/dl.
Istnieje wiele powodów, dla których poziom cukru we krwi może wzrosnąć. Niektóre wyzwalacze obejmują:
- ciężki posiłek,
- stres,
- ukrytą chorobę,
- brak aktywności fizycznej,
- pominięcie leków na cukrzycę.
Pamiętajmy, że podwyższony poziom cukru we krwi nie zawsze oznacza cukrzycę – może to być stan przedcukrzycowy.
Jakie objawy daje wysoka glukoza we krwi?
By dokładnie ocenić i zdiagnozować cukrzycę potrzebne są precyzyjne badania kliniczne, poprzedzone pełną morfologią krwi. Wysoki poziom glukozy daje charakterystyczne objawy, wśród których jest przede wszystkim wielomocz. Niepokojącym znakiem sugerującym początki cukrzycy może być nienaturalna suchość w ustach przy jednoczesnym wzmożonym uczuciu pragnienia.
Jeśli poziom cukru jest niepokojący, może to prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, taki jak:
- neuropatia,
- choroby serca,
- ślepota,
- problemy w stawach i kończynach, zwłaszcza stopach,
- poważne odwodnienie,
- śpiączka.
Jak obniżyć poziom cukru we krwi, gdy jest zbyt wysoki – co robić?
Najlepiej jest kontrolować poziom glukozy we wsparciu z lekarzem. W praktyce możemy regulować glukozę poprzez dietę, zmianę stylu życia, utratę wagi oraz suplementy diety. Ćwiczenia fizyczne także nie zaszkodzą!
Jednym ze sposobów szybkiego obniżenia poziomu glukozy jest wstrzykiwanie insuliny. Jeśli jednak jest on stale wysoki, należy regularnie przyjmować leki i wspierać organizm w walce za pomocą skutecznych suplementów diety.
Warto sięgnąć po bezpieczne wspomaganie w postaci Diabetisoptu. W swoim składzie zawiera on morwę, pomagającą stabilizować poziom glukozy. Suplement diety posiada aktywne składniki (również chrom), które wspierają prawidłowy metabolizm, pomagają utrzymać dobre stężenie lipidów we krwi, wspomagają produkcję insuliny, a także uczestniczą w kontroli stężenia cholesterolu.
Wracając do samej diety – warto wprowadzić do codziennego menu następujące produkty redukujące glukozę w osoczu, m.in.:
- kasza jaglana, gryczana, pęczak,
- płatki owsiane,
- pieczywo razowe i żytnie,
- odtłuszczony nabiał.
Poznaj nasz produkt wspierający poziom cukru we krwi
Co oznacza indeks glikemiczny produktów w kontekście cukrzycy?
Na cukrzycę chorują w Polsce ponad 3 miliony osób, z czego aż 20% nie jest świadomych swojej choroby. Wiemy, że cukrzyk powinien stosować odpowiednie leki, ale zalecenia żywieniowe są równie istotne – w szczególności kontrolowanie poziomu glikemii, czyli stężenia glukozy we krwi. Indeks glikemiczny to wskaźnik, który oznacza procentową szybkość wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu danych produktów w porównaniu do wzrostu, jaki następuje po spożyciu tej samej ilości węglowodanów w postaci czystej glukozy.
Gdy zjemy produkt zawierający węglowodany w organizmie następuje wzrost stężenia glukozy we krwi. Maksymalne wyniki pojawiają się po 20, 30 minutach i stopniowo w ciągu kolejnych 90, 180 minut wartość wraca do poziomu na czczo. Stężenie cukru w surowicy zależy od ilości i rodzaju spożywanych węglowodanów, a uwzględnienie indeksu glikemicznego produktów pozwala lepiej kontrolować glikemię.
Dla lepszych wyborów żywieniowych przyjęto następujące wartości indeksu glikemicznego:
- niski – poniżej 55,
- średni – między 55 a 70,
- wysoki – powyżej 70.
Warto wiedzieć, że łatwo przyswajalne węglowodany, których indeks jest wysoki, powodują szybki wzrost stężenia glukozy, a spożycie wolno trawionych węglowodanów o niskim indeksie powoli podnosi stężenie cukru we krwi.
Dlaczego warto wykonać badanie poziomu glukozy?
Badanie to jest szczególnie ważne u osób obciążonych genetycznie ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 1, w przypadku cukrzycy typu 2 oraz insulinooporności, a także u kobiet w ciąży. Zaburzenia poziomu glukozy mogą objawiać się zwiększonym pragnieniem i apetytem, częstym oddawaniem moczu, sennością, infekcjami, osłabieniem organizmu lub wzrostem masy ciała.
Jakie produkty obniżają poziom cukru?
Pokarmy, które spożywasz, mają duży wpływ na poziom glukozy. Pamiętaj, by jeść regularnie, bo opuszczanie posiłków może powodować wzrost i spadek stężenia glukozy we krwi.
Dzięki odkryciom naukowym, wiedza o wzorowym menu diabetyka nie jest wiedzą tajemną. Poznaj najlepsze posiłki i postaraj się je wcześniej zaplanować. To zmniejszy prawdopodobieństwo niezdrowego podjadania i pomoże zaoszczędzić czas.
1. Warzywa o niskiej zawartości skrobi.
To jedne z najlepszych produktów spożywczych dla diabetyków. Nie tylko sycą, ale są też pełne niezbędnych witamin i minerałów, które pomagają regulować poziom cukru. Ponieważ są pełnowartościowym pożywieniem ze śladową ilością cukru i dużą zawartością błonnika, możesz jeść tyle nieskrobiowych warzyw, ile chcesz, nie martwiąc się o cukier we krwi. Aby w pełni je wykorzystać, wybieraj te chrupiące, świeże, puszkowane lub mrożone bez dodatku soli i sosów. Przede wszystkim: karczochy, szparagi, awokado, brokuły, kapusta, kalafior, seler, ogórki, zielona fasolka, grzyby, oliwki, cebula, kabaczki, pomidory, cukinia.
To jedne z najlepszych produktów spożywczych dla diabetyków. Nie tylko sycą, ale są też pełne niezbędnych witamin i minerałów, które pomagają regulować poziom cukru. Ponieważ są pełnowartościowym pożywieniem ze śladową ilością cukru i dużą zawartością błonnika, możesz jeść tyle nieskrobiowych warzyw, ile chcesz, nie martwiąc się o cukier we krwi. Aby w pełni je wykorzystać, wybieraj te chrupiące, świeże, puszkowane lub mrożone bez dodatku soli i sosów. Przede wszystkim: karczochy, szparagi, awokado, brokuły, kapusta, kalafior, seler, ogórki, zielona fasolka, grzyby, oliwki, cebula, kabaczki, pomidory, cukinia.
2. Zielenina.
Wiele warzyw liściastych uważa się za warzywa nieskrobiowe, ale zasługują one jednak na osobny rozdział. Mają mnóstwo składników odżywczych i zawierają znacznie mniej przyswajalnych węglowodanów niż inne warzywa. Oznacza to, że możesz jeść bez obaw o znaczący wzrost poziomu cukru we krwi. Znakomite są w tym wypadku szpinak i jarmuż, ponieważ mają bardzo wysoki poziom witaminy C. Witamina C pomaga w leczeniu osób z cukrzycą typu 2 i może ogólnie wpłynąć na dobre samopoczucie. Zielone warzywa liściaste zawierają również przeciwutleniacze, które pomagają chronić oczy przed powikłaniami cukrzycowymi.
Wiele warzyw liściastych uważa się za warzywa nieskrobiowe, ale zasługują one jednak na osobny rozdział. Mają mnóstwo składników odżywczych i zawierają znacznie mniej przyswajalnych węglowodanów niż inne warzywa. Oznacza to, że możesz jeść bez obaw o znaczący wzrost poziomu cukru we krwi. Znakomite są w tym wypadku szpinak i jarmuż, ponieważ mają bardzo wysoki poziom witaminy C. Witamina C pomaga w leczeniu osób z cukrzycą typu 2 i może ogólnie wpłynąć na dobre samopoczucie. Zielone warzywa liściaste zawierają również przeciwutleniacze, które pomagają chronić oczy przed powikłaniami cukrzycowymi.
3. Tłuste ryby.
Niezależnie od tego, czy chorujesz na cukrzycę, czy nie, tłuste ryby powinny znaleźć się raz w tygodniu na twoim talerzu. To jeden z najzdrowszych produktów spożywczych. Tłuste ryby, takie jak na przykład łosoś, halibut, makrela, śledź, czy węgorz, dostarczają naszemu organizmowi znaczącą porcję kwasów tłuszczowych omega-3 (kwasy DHA i EPA), które mogą pomóc chronić serce przed potencjalnymi powikłaniami cukrzycy. Kwas eikozapentaenowy i kwas dokozaheksaenowy chronią naczynia krwionośne, zmniejszają stany zapalne i poprawiają funkcjonowanie tętnic. Ponieważ u osób z cukrzycą możliwość wystąpienia chorób serca i udaru mózgu jest prawie dwukrotne, włączenie do diety tłustych ryb może zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań. Dodatkowo tłuste ryby są doskonałym źródłem białka, które pomoże poczuć się sytym i kontrolować wagę.
Niezależnie od tego, czy chorujesz na cukrzycę, czy nie, tłuste ryby powinny znaleźć się raz w tygodniu na twoim talerzu. To jeden z najzdrowszych produktów spożywczych. Tłuste ryby, takie jak na przykład łosoś, halibut, makrela, śledź, czy węgorz, dostarczają naszemu organizmowi znaczącą porcję kwasów tłuszczowych omega-3 (kwasy DHA i EPA), które mogą pomóc chronić serce przed potencjalnymi powikłaniami cukrzycy. Kwas eikozapentaenowy i kwas dokozaheksaenowy chronią naczynia krwionośne, zmniejszają stany zapalne i poprawiają funkcjonowanie tętnic. Ponieważ u osób z cukrzycą możliwość wystąpienia chorób serca i udaru mózgu jest prawie dwukrotne, włączenie do diety tłustych ryb może zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań. Dodatkowo tłuste ryby są doskonałym źródłem białka, które pomoże poczuć się sytym i kontrolować wagę.
4. Orzechy i jajka.
Kolejne tłuste pokarmy, które pomagają kontrolować cukrzycę i obniżają poziom cukru we krwi, to orzechy i jajka. Orzechy mają wysoki poziom błonnika i niski indeks glikemiczny, więc nie podnoszą poziomu cukru we krwi. Ważne jest tu jednak rozróżnienie, bo niektóre z nich mają bardzo wysoki poziom przyswajalnych węglowodanów. Najbardziej wskazane gatunki dla diabetyków, to migdały, orzechy brazylijskie, orzechy nerkowca, orzechy laskowe, makadamia, orzechy pekan, pistacje i orzechy włoskie. Jeśli pilnujesz swojej wagi, jedz orzechy z umiarem. Mimo że są bogate w zdrowe tłuszcze, nadal są tłuste i nie należy z nimi przesadzać.
Kolejne tłuste pokarmy, które pomagają kontrolować cukrzycę i obniżają poziom cukru we krwi, to orzechy i jajka. Orzechy mają wysoki poziom błonnika i niski indeks glikemiczny, więc nie podnoszą poziomu cukru we krwi. Ważne jest tu jednak rozróżnienie, bo niektóre z nich mają bardzo wysoki poziom przyswajalnych węglowodanów. Najbardziej wskazane gatunki dla diabetyków, to migdały, orzechy brazylijskie, orzechy nerkowca, orzechy laskowe, makadamia, orzechy pekan, pistacje i orzechy włoskie. Jeśli pilnujesz swojej wagi, jedz orzechy z umiarem. Mimo że są bogate w zdrowe tłuszcze, nadal są tłuste i nie należy z nimi przesadzać.
Jajka są również doskonałym źródłem zdrowych tłuszczów, które są korzystne w kontrolowaniu cukrzycy. Mogą faktycznie poprawić wrażliwość na insulinę i zmniejszyć stan zapalny. Jednocześnie zapewniają korzyści przeciwutleniające, pomagając zmniejszyć ilość wolnych rodników w organizmie. Jeśli włączysz jajka do swojej diety, pamiętaj że ważne jest w nich żółtko, ponieważ to tam znajduje się większość składników odżywczych.
5. Nasiona.
Wiadomo, że niektóre rodzaje nasion mogą kontrolować poziom glukozy we krwi. Dwa najlepsze nasiona dla diabetyków to nasiona chia i siemię lniane. Nasiona chia są pełne błonnika i mają niską zawartość przyswajalnych węglowodanów. Ponadto stwierdzono w badaniach, że faktycznie obniżają poziom cukru we krwi. Siemię lniane także pomaga kontrolować cukier, zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób serca i udaru mózgu. Najlepiej je stosować pod postacią zmielonych nasion.
Wiadomo, że niektóre rodzaje nasion mogą kontrolować poziom glukozy we krwi. Dwa najlepsze nasiona dla diabetyków to nasiona chia i siemię lniane. Nasiona chia są pełne błonnika i mają niską zawartość przyswajalnych węglowodanów. Ponadto stwierdzono w badaniach, że faktycznie obniżają poziom cukru we krwi. Siemię lniane także pomaga kontrolować cukier, zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób serca i udaru mózgu. Najlepiej je stosować pod postacią zmielonych nasion.
6. Tłuszcze naturalne.
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia słynie od wieków z niezliczonych korzyści zdrowotnych. Jest to jeden z najskuteczniejszych produktów obniżających możliwość wystąpienia dolegliwości kardiologicznych. Zawiera szereg przeciwutleniaczy, które pomagają zmniejszyć stany zapalne, chronić komórki i obniżać ciśnienie krwi. Dobrze jest wybierać najlepszą oliwę z oliwek – o niskiej kwasowości, polewać nią sałatki, używać do marynat lub do gotowania warzyw.
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia słynie od wieków z niezliczonych korzyści zdrowotnych. Jest to jeden z najskuteczniejszych produktów obniżających możliwość wystąpienia dolegliwości kardiologicznych. Zawiera szereg przeciwutleniaczy, które pomagają zmniejszyć stany zapalne, chronić komórki i obniżać ciśnienie krwi. Dobrze jest wybierać najlepszą oliwę z oliwek – o niskiej kwasowości, polewać nią sałatki, używać do marynat lub do gotowania warzyw.
Inne naturalne tłuszcze pomocne w kontrolowaniu cukrzycy, to olej kokosowy, olej z awokado i każdy olej z orzechów.
7. Ocet jabłkowy.
Nie bez powodu ocet jabłkowy jest bardzo popularny wśród fanatyków zdrowej żywności. Sfermentowany kwas octowy pomaga poprawić wrażliwość na insulinę i obniżyć poziom cukru we krwi na czczo. Ze względu na wysoką kwasowość octu jabłkowego najlepiej spożywać go po zmieszaniu z wodą, co pozwoli uniknąć uszkodzenia zębów i podrażnienia przełyku.
Nie bez powodu ocet jabłkowy jest bardzo popularny wśród fanatyków zdrowej żywności. Sfermentowany kwas octowy pomaga poprawić wrażliwość na insulinę i obniżyć poziom cukru we krwi na czczo. Ze względu na wysoką kwasowość octu jabłkowego najlepiej spożywać go po zmieszaniu z wodą, co pozwoli uniknąć uszkodzenia zębów i podrażnienia przełyku.
8. Truskawki.
Jeśli dopada cię ochota na słodycze, spróbuj truskawek. Są one wręcz naładowane przeciwutleniaczami. Badania wykazały, że truskawki obniżają poziom cholesterolu i insuliny po posiłku. Jeśli je niespecjalnie lubisz, wybierz maliny, jagody lub jeżyny, które mają zwykle niższą zawartość cukru niż inne owoce, takie jak jabłka, czy banany.
Jeśli dopada cię ochota na słodycze, spróbuj truskawek. Są one wręcz naładowane przeciwutleniaczami. Badania wykazały, że truskawki obniżają poziom cholesterolu i insuliny po posiłku. Jeśli je niespecjalnie lubisz, wybierz maliny, jagody lub jeżyny, które mają zwykle niższą zawartość cukru niż inne owoce, takie jak jabłka, czy banany.
Jakie płyną wnioski z diety obniżającej poziom cukru?
Cukrzyca nie oznacza wyroku i zakazu spożywania ulubionych potraw. Aby zachować bezpieczeństwo, należy jednak monitorować poziom glukozy we krwi. Włączając powyższe produkty do swojej codziennej diety, zapewnisz organizmowi pożywienie, którego potrzebuje. Jednocześnie dzięki temu możesz od czasu do czasu pozwolić sobie na zjedzenie czegoś mniej zdrowego.
Wykluczanie składników z diety
Bezwzględnie powinniśmy unikać wszelkiego rodzaju żywności przetworzonej, która podnosi poziom cukru we krwi. Najczęściej takie produkty zawierają sód, cukier, tłuszcze trans. Z tego powodu powinniśmy z naszego jadłospisu wykluczyć:
- duże porcje owoców spożywanych w ramach jednego posiłku (zwłaszcza owoce bardzo dojrzałe),
- produkty zbożowe z jasnej mąki (np. pszenne pieczywo i makaron, biały ryż),
- słodkie przetwory mleczne,
- ciasta, słodkie bułki, czekoladę, cukierki i inne słodycze,
- przetwory owocowe, m.in.: dżem, marmolada i konfitury,
- słodzone napoje gazowane i niegazowane.
Owoce, których należy unikać
Przede wszystkim należy uważać na wszelkie owoce bogate w cukier, czyli arbuzy, suszone daktyle, słodzona żurawina, rodzynki, figi, mandarynki, mango, kiwi, ananasy oraz dojrzałe banany.
Osoby z podwyższonym poziomem cukru powinny jeść produkty zbożowe
Dzień osoby, która dba o poziom cukru we krwi, powinien rozpoczynać się „zbożowo”. Oczywiście niektóre zboża są zdrowsze niż inne. Na rynku dostępnych jest wiele przetworzonych płatków zbożowych, które są pełne kalorii, węglowodanów i cukru. Dlatego najważniejsze zadanie, to wybór pełnoziarnistych płatków zbożowych z co najmniej 3 gramami błonnika na porcję. Warto wiedzieć, że produkty pełnoziarniste zmniejszają ryzyko chorób serca, które są powszechne u osób z cukrzycą. Kieruj się takimi składnikami jak: jęczmień, owies, komosa ryżowa, otręby pszenne, gryka pełnoziarnista, płatki orkiszowe pełnoziarniste.
Przede wszystkim zjedz takie śniadanie na ciepło. Wybierz płatki owsiane, komosę ryżową lub inną pełnoziarnistą mieszankę i dodaj posiekane orzechy. Na przykład połącz pół szklanki ugotowanych płatków owsianych z 3/4 szklanki jagód i 2 łyżkami posiekanych orzechów włoskich, posypanych cynamonem. Przeczytaj dokładnie etykietę, by upewnić się, że płatki zbożowe są zrobione z pełnego ziarna i mają nie więcej niż 6 gramów cukru. Unikaj dodawania suszonych owoców, cukru lub innych słodzików, takich jak agawa czy miód. Wybierz niesłodzone mleko migdałowe, które ma mniej węglowodanów niż mleko krowie.
Przyprawy obniżające poziom cukru
Przyprawy, takie jak cynamon i kurkuma, to łatwo dostępne produkty, które wspierają kontrolowanie cukrzycy. Powinny one być codziennym elementem naszej diety. Cynamon można dodawać do prawie każdego jedzenia lub napoju, aby podbić smak i dodać potrawom nieco energii. W badaniach wykazano, że cynamon pomaga obniżyć poziom cukru we krwi, poprawia wrażliwość na insulinę i obniża poziom hemoglobiny A1C. Kurkuma obniża poziom cukru we krwi, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca i korzystnie wpływa na zdrowie nerek. Pamiętaj tylko, by zmieszać kurkumę z czarnym pieprzem, ponieważ taka kompozycja aktywuje dobroczynny składnik kurkuminę. Inne przyprawy, które warto włączyć do diety, to goździki oraz kmin rzymski.
Czy istnieją inne sposoby na obniżenie poziomu cukru we krwi?
Nie ma żadnego magicznego sposobu na obniżenie poziomu cukru, ale olbrzymią skuteczność ma wciąż niedoceniana, najtańsza i najzdrowsza aktywność fizyczna. Ale pamiętaj, że jeśli dotychczas twój tryb życia był telewizyjno-kanapowy, to lepiej wprowadzać ruch stopniowo i ostrożnie. Najbezpieczniej jest zasięgnąć opinii lekarza i trenera, by dopasować intensywność aktywności do stanu zdrowia i indywidualnych możliwości. Dobrze jest zacząć od półgodzinnych spacerów, najlepiej 2, 3 razy w tygodniu, zwiększając długość spacerów wraz z rosnącą kondycją. Oczywiście podczas ruchu nie zapominamy o odpowiednim nawodnieniu organizmu, bo podczas uprawiania sportu rośnie ryzyko niedocukrzenia.
Kontroluj poziom cukru i żyj zdrowo
Monitorowanie poziomu glukozy we krwi jest ważnym krokiem w zarządzaniu cukrzycą. Znajomość swoich wyników i statystyk pomaga w kontakcie z lekarzem, przy ocenie rozwoju choroby oraz w planie leczenia. Przestrzeganie zdrowej i zbilansowanej diety, ćwiczenia fizyczne i przyjmowanie leków oraz suplementów diety zgodnie z indywidualnymi zaleceniami są kluczowe i mogą mieć pozytywny wpływ na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy.